Iets waar ik een beetje mee struggle sinds ik begonnen ben met het schrijven van recensies, is het fenomeen vertalen. De meerderheid van de boeken die ik lees zijn Nederlands, maar origineel geschreven door buitenlandse auteurs. Om het boek in het Nederlands te lezen moet dat werk natuurlijk vertaald worden. Maar in hoeverre is het boek dan beïnvloed door de vertaler, en in hoeverre is de schrijfstijl nog van de originele auteur?
Ik heb het meest moeite met het bovenstaande als ik recensies schrijf over boeken waarvan ik iets te zeggen heb over de schrijfstijl. Als voorbeeld neem ik hier het bekende boek The Hungergames/De Hongerspelen van Suzanne Collins. Dit boek, en de rest van de serie, is vertaald door Maria Postema en vanaf de eerste tot de laatste zin vond ik de schrijfstijl ontzettend goed en vlot lezen. Maar als ik er een recensie over zou schrijven, zou ik me niet helemaal gemakkelijk voelen als ik zou typen ‘Suzanne Collins heeft een heerlijke vlotte schrijfstijl!’, want eigenlijk heeft Maria Postema hier ook groot aan bijgedragen, toch? Zo merkte ik bij Divergent en Gone, die ook door haar vertaald zijn, dat ik dezelfde, heerlijke vlotte schrijfstijl herkende en in deze boekenseries, die eigenlijk niet zoveel met elkaar gemeen hebben, toch veel linguïstische overeenkomsten zag.
Een boek vertalen is niet zomaar elk woord letterlijk vertalen en achter elkaar plakken. Nee, je moet het verhaal net zo aantrekkelijk maken in een andere taal als in de taal dat het boek origineel geschreven is. Dat betekent dat je woordgrapjes niet letterlijk kunt vertalen, want die slaan vaak nergens op in een andere taal. Ook uitdrukkingen en mooie quotes moeten vaak vertaald en veranderd worden, omdat het anders vaak nergens op slaat.
Natuurlijk is een vertaald boek nog steeds honderd procent van de originele auteur. Deze man of vrouw heeft nog steeds het hele verhaal bedacht, de personages gecreëerd, de wereld waarin het verhaal zich afspeelt en alles samengevoegd tot hetgeen wat jij aan het lezen bent. Maar de schrijfstijl.. dat weet ik gewoon niet zo goed. Elk persoon heeft toch een hele persoonlijke schrijfstijl en ik denk dat dit ook geldt voor vertalers.
De rede dat ik dit artikel schrijf is eigenlijk dat ik juist niet zo veel weet over hoe dit nou zit, en dat ik heel benieuwd ben hoe jullie hier tegenaan kijken! Vinden jullie dat je de schrijfstijl van een auteur kan beoordelen op zijn/haar vertaalde werk? Of juist niet? Laat jullie gedachten hier over achter bij de comments! 🙂
My Pink Fairytale 
Persoonlijk denk ik dat je ermee uit moet kijken. De schrijfstijl zal vaak nog wel doorsijpelen (die van 50 tinten was nog steeds tenenkrommend, al hebben goede vertalers er nog wat van kunnen maken … petje af voor die mensen!). Toch is inderdaad de schrijfstijl van de vertaler nog wel eens anders dan die van de originele auteur. Ik neem zelf vaak Harry Potter als voorbeeld hierbij – de vertaling schijnt behoorlijk goed te zijn. Toch, als ik de vertaling op schrijfstijl zou beoordelen zou het voor mij al snel te kinderlijk zijn, terwijl ik dat met de originele taal niet heb. Het gaat dan niet om vertaalfouten of zo, maar wel om de manier waarop een schrijfstijl overkomt.
Ik vind de vertaling van Harry Potter inderdaad erg goed gelukt! Misschien dat het in het Engels minder kinderlijk overkomt omdat het niet je moedertaal is. 🙂 Dat heb ik zelf namelijk wel altijd!
Dit is een goede vraag, zo heb ik daar eigenlijk nooit over nagedacht. En ook nu ik erover nadenk, zou ik het eerlijk gezegd niet weten… Goede vraag om erover na te denken inderdaad! X
Dat is een vraag die ik mezelf ook al regelmatig heb gesteld. Ik lees voornamelijk vertaalde romans en ja, ik schrijf in mijn reviews regelmatig iets als ‘x heeft een fijne schrijfstijl’. Ik ga er namelijk altijd van uit dat de vertaler die schrijfstijl overneemt, dat vind ik zijn rol. Bovendien ben ik onvoldoende talen voldoende machtig om alles wat ik lees te lezen in de originele taal. Maar het blijft iets waarmee ik worstel. Zijn mijn lievelingszinnen in de originele taal wel net zo mooi? Nu ben ik een lievelingsboek wat ik eerst vertaald las, in de originele taal aan het lezen, en gelukkig blijft de vertaling voor mij overeind 😀 Voorlopig blijf ik dus gewoon zinnetjes schrijven als ‘x schrijft prettig’, ook als lees ik de vertaling.